THE BAKU REVIEW

S’io credesse che mia risposta fosse
A persona che mai tornasse al mondo,
Questa fiamma staria senza piu scosse.
Ma percioche giammai di questo fondo
Non torno vivo alcun, s’i’odo il vero,
Senza tema d’infamia ti rispondo.

Gəl gedək onda, sən və mən

Axşam göy üzünə sərilərkən

Masada efir qoxlamış xəstə kimi;

Gəl geridə qoyaq o yarıboş küçələri,

Təkgecəlik ucuz otellərdə narahat gecələrin 

Uzaqlaşan pıçıltıları

Köhnə restoranlarda istridiyə qabıqları:

O küçələr ki, səni izləyir, sanki yorucu mübahisədir

Niyyəti məkrlidir

Aparır səni ürəksıxan suala doğru...

Bircə soruşma, “Hansı?”

Gəl gedək, səfərimiz başlasın. 

Otaqda qadınlar gəlir və gedir

Mikelancelo haqda söhbətlər edir.

Arxasını pəncərələrə sürtən sarımtıl duman,

Burnunu pəncərələrə sürtən sarımtıl tüstü,

Gecənin hər küncünə sığalın çəkdi

Gölməçələrin üstündə asılıb qaldı

Bacalardan çıxan tüstü ona qoşuldu

Səkidə sürüşdü, qəfil sıçradı

Xəfif oktyabr axşamı olduğunu görüb

Evi dövrə vurub mürgüyə daldı.

Doğrudan da hələ vaxt gələcək

Küçəni süzüb keçən sarımtıl duman

Arxasını pəncərə şüşələrinə sürtəcək;

Vaxt gələcək, vaxt gələcək

Görəcəyin üzləri görməyə hazırlaşmaqçün;

Vaxt gələcək öldürmək və yaratmaq üçün,

Və boşqabına sual çəkən əllərin

Əməyinin və günlərinin hələ vaxtı gələcək.

Sənin də, mənim də vaxtımız 

Daha yüzlərlə tərəddüdlərin vaxtı

Yüzlərlə ölçüb-biçmələrin vaxtı gələcək

Çayını tostla içməzdən əvvəl. 

Otaqda qadınlar gəlir və gedir

Mikelancelo haqda söhbətlər edir.

Doğrudan da, hələ vaxtı gələcək

Özündən soruşmağın, “Cəsarətim çatarmı?” və “Cəsarətim çatarmı?”

Geri dönmək və pilləkənlərlə enmək

Saçımın düz ortadan töküldüyün bilərək – 

(Deyəcəklər “Saçları necə də seyrəkləşib!”)

Səhərlik gödəkçəm, dik yaxam çənəmədək çəkilib

Qalstukum bahalı və sadə, üstünə tək bir sancaq bərkidilib – 

(Deyəcəklər: “Qolları və ayaqları necə də zəifləyib!”)

Cəsarətim çatarmı

Kainatın nizamını pozmağa?

Bir dəqiqə vaxt varkən

Qərar verib dəyişmək, növbəti dəqiqədə lap başa qayıtmağa.

Çünki mən onlara bələdəm, hər birinə bələdəm:

Tanıyıram axşamı, səhəri, günortanı,

Mən qəhvə qaşıqlarıyla ölçmüşəm həyatımı;

Xəbərdaram qürub edən payızla öləziyən səslərdən

Uzaq salondan gələn musiqi sədaları altında eştidiyim

Odur ki, mən necə cəsarət edim?

Mən o gözlərə də bələdəm, hər birinə bələdəm – 

O gözlər ki, səni sabitləyib bir cüt sözə çevirir,

Sonra sözə çevrilən, iynəyə sarılan mən,

Divara sancılaraq qurcalanan mən,

Onda necə başlayım

Günlərimdən və vərdişlərimdən qırıq-qırıq bəhs edim?

Necə cəsarət edim?

Mən o qollara da bələdəm, hər birinə bələdəm – 

O qollar ki, bilərzikli, ağ və hamardır

(Lakin işıq altında zərif tüklər oradadır!)

Bu ətir paltardan yayılıb

Fikrimi yayındırır?

O qollar ki, masa üstündə uzanır, ya da şala sarılır.

Demək cəsarət edim?

Bəs necə başlayım?

Deyim ki, qürub vaxtı dar küçələrdən keçdim

Köynəkdə pəncərədən baxan o yalnız kişilərin

Siqaret tüstüsünə uzun-uzadı baxdım?...

Mən səssiz dənizlərin dibində qaçan 

Bir cüt didilmiş qısqac olmalı idim.

Və günorta, axşam, necə də həzin yatır!

Uzun-uzun barmaqlar onları sığallayır,

Mürgüləyir... yorğundur... ya da bizi aldadır,

Döşəmədə uzanıb, sənlə mənim yanımda.

Görən çaydan, şirniyyatdan, dondurmalardan sonra

Cürət edib bu anı sürükləyim böhrana? 

Amma ağlasam və ac qalsam da, ağlasam və dua etsəm də

Başımın (saçlarım seyrək) sini içində  görsəm də sərildiyin 

Peyğəmbər deyiləm mən –  dediklərim vəhy deyil;

Görmüşəm mən dühamın ani işartıların,

Görmüşəm əbədi Qulun kinayəylə gülərək gödəkçəmi tutmağın,

Qısacası, qorxmuşdum.

Hər şeyin sonunda dəyərmi görən,

Fincanlardan, marmeladdan, çaydan sonra

Çini qablar arasında, sənlə söhbət əsnasında

Dəyərmi görən

Təbəssümlə, çəkinərək dərdimi deyəm,

Kainatı yumaq tək sıxışdıram

Ürəksıxan o suala doğru yuvarlandıram

Deyəm ki: “Mən Lazaram, ölülərdən qalxaraq,

Gəldim deyəm sənə hər şeyi, deməliyəm hər şeyi” – 

Əgər o, başını yastığa dayayaraq

Deyəcəksə: “Düşündüyüm bu deyildi;

Heç bu deyildi.”

Və hər şeyin sonunda dəyərmi görən

Dəyərmi görən

Qürublardan, bağçalardan, islaq küçələrdən sonra,

Romanlardan, fincanlardan, döşəməni süpürən ətəklərdən – 

Daha nələrdən sonra? – 

Sadəcə düşündüyümü demək mümkün deyildir!

Amma sehrli lampa təlaşımı naxış-naxış köçürərsə ekrana:

Dəyərmi görən

Əgər o, yastığa söykənərək, ya da şalın ataraq,

Üzünü pəncərəyə tutub deyəcəksə: 

“Düşündüyüm bu deyildi;

Heç bu deyildi.”

Yox! Mən Hamlet deyiləm, olmalı da deyildim;

Mən növbətçi bir lordam, yarayıram

Səhnəni doldurmağa, bir-iki pərdə açmağa

Şahzadə məsləhətçisi; şübhəsiz, üzüyola,

Hörmətcil, hər zaman hazır qulluğa,

Nəzakətli, tədbirli və diqqətcil; 

Bəlağətli, lakin bir az küt;

Bəzən həqiqətən bir az gülməli – 

Bəzən az qala Təlxək.  

Qocalıram... qocalıram...

Şalvarımın ətəklərini gərək bir az qatlayam.

Darayımmı saçlarımı arxaya? Bəlkə şaftalı yeyim?

Gərək parça şalvar geyib sahilboyu gəzişim.

Su pərilərinin səs-səsə oxuduğunu eşitmişəm.

Düşünmürəm ki, onlar mənim üçün oxuyar.

Görmüşəm onları dənizə doğru dalğaların belində

Çəkilən dalğaların ağ saçlarını dararkən

Külək suyu çalxalayıb lillə bulandırarkən.

Biz dəniz ənginliklərinin dərin hücrələrində 

Qırmızı və qonur yosunlu pərilərlə gizləndik

Ta ki, insan səslərinə oyandıq və boğulduq.

İngilis dilindən tərcümə etdi: Nərmin Mirzəyeva